Feiten over het Afrikaans

Met hoeveel mensen kan ik omgaan als ik Afrikaans leer?

Het Afrikaans heeft meer dan twaalf miljoen sprekers.

Ongeveer 6,4 miljoen mensen spreken deze taal als moedertaal - en ongeveer evenveel mensen hebben Afrikaans geleerd als een tweede taal.

Waar wordt Afrikaans gesproken?

Het merendeel van de Afrikaanstaligen woont in Zuid-Afrika. Het Afrikaans is daar een officiële taal, samen met tien andere talen.

Veel sprekers wonen ook in de buurlanden: Namibië, Botswana, Zimbabwe, Swaziland en Lesotho.

Afrikaans - een "jonge" taal

Vanuit taalkundig oogpunt is het Afrikaans een vrij "jonge" taal. De opkomst ervan begon pas in de 17e eeuw, toen de Nederlandse kolonisten op Kaap de Goede Hoop begonnen met de bouw van een bevoorradingsstation voor de VOC.

De Nederlandse kolonisten brachten natuurlijk hun taal mee het land in. Dit veranderde echter zo sterk in de daaropvolgende jaren dat het al snel kon worden beschouwd als een zelfstandige taal, die voortaan in Zuid-Afrika werd gesproken.

Hoewel veel woorden in het Afrikaans afkomstig zijn uit de geïmporteerde brontaal, het Nederlands, hebben ook veel andere talen hun sporen nagelaten. Zo hebben bijvoorbeeld de verschillende Bantoe- en Khoisan-talen van de inheemse bevolking van Zuid-Afrika een belangrijke invloed gehad op de woordenschat van de nieuwe taal.

De kolonisten op Kaap de Goede Hoop breidden hun grondgebied voortdurend uit. Om steeds grotere nederzettingsgebieden te bestellen, namen ze slaven uit het huidige Indonesië, Madagaskar en Angola. Deze slaven spraken Maleis of een soort Creools Portugees. Beide talen vonden ook hun weg naar het vocabulaire van het opkomende Afrikaans.

In 1806 veroverden de Britten Zuid-Afrika en stichtten een kolonie van de Britse Kroon, die werd gevolgd door het Engels, dat in Zuid-Afrika al op grote schaal werd gebruikt.

In 1875 werd de "Genootskap van Regte Afrikaners" opgericht, de "Society of Upright Afrikaners", die zich onder andere ten doel stelde om de status van het Afrikaans in de maatschappij te verhogen en de taal als geschreven taal te vestigen. In het jaar na de oprichting van de vereniging verscheen de eerste krant in het Afrikaans. Daarna volgden literaire publicaties en de eerste werken over Afrikaanse grammatica.

Met de oprichting van de Zuid-Afrikaanse Unie werd het Afrikaans de officiële taal van het land en dat is tot op de dag van vandaag zo gebleven.

Bijzonderheden van het Afrikaans en verschillen met het Nederlands

Verschillen tussen Nederlands en Afrikaans zijn op verschillende niveaus te vinden:

In het algemeen zijn er veel vereenvoudigingen in het Afrikaans geweest in de loop van de ontwikkeling.

De uitspraak en spelling in het Afrikaans is geëvolueerd en vereenvoudigd vanuit het Nederlands. Voor een Duitser is het Afrikaans misschien iets makkelijker te leren (in vergelijking met het Nederlands), omdat de spelling van het Afrikaans sterk uitspraakgericht is en omgekeerd.

Andere verschillen zijn te vinden in de woordenschat: Tijdens de ontwikkeling ervan hebben veel andere talen het Afrikaans beïnvloed: Duits en Engels werden meegebracht door Europese kolonisten, Maleis en Portugees werden door slaven in Zuid-Afrika gesproken, en veel Bantoe- en Khoisantalen waren al aanwezig toen de Nederlanders zich op de Kaap vestigden.

Maar de meeste verschillen zijn te vinden door de grammatica van beide talen naast elkaar te zetten. Zo heeft het Afrikaans een volledige verdwijning van de flexie van werkwoorden ervaren. In het Nederlands daarentegen zijn de werkwoorden gebogen.

Een ander bijzonder kenmerk van het Afrikaans is de dubbele ontkenning. Een negatieve zin in het Afrikaans wordt in de regel altijd afgesloten met een nooit. Bovendien zijn de delen van de zin waarop de ontkenning betrekking heeft, vaak gemarkeerd met een eigen ontkenningswoord. Het resultaat is een dubbele ontkenning, typisch voor het Afrikaans.

Voorbeelden:

Ek is nooit getroud nooit.

letterlijk: Ik ben niet getrouwd, niet getrouwd. / Ik ben niet getrouwd.

Ek praat nooit geen Afrikaans.

letterlijk: Ik spreek geen Afrikaans / Ik spreek geen Afrikaans.

Afrikaans leren